Lozovik – selo kosmonauta

Opština Velika Plana obuhvata 13 naseljenih mesta, među kojima se nalazi i Lozovik, nekada drugo po veličini selo u Srbiji. Lozovik je po mnogo čemu specifičan, ali jedna stvar zbog koje je poznat širom Srbije jeste i to što su ga više puta posetili sovjetski kosmonauti, po čemu ponosno nosi naziv selo kosmonauta. Sedamdesetih godina prošlog veka, tu su bili Gagarin, Titov, Nikolajev, Popovič, Svestijanov i akademici Pjer Žorž iz Pariza i Leonid Sjedov iz Moskve.

Priča počinje pre više decenija, a sve zahvaljujući jednom čoveku. Profesor Radomir Marković zvani Profa, ostaće zapamćen ne samo u srcima meštana ovog pomoravskog sela već i preko granica naše zemlje.

On je prvi magistar kosmičke geografije u Jugoslaviji, koji je ceo radni vek proveo kao nastavnik geografije u seoskoj školi u Lozoviku gde je došao iz Beograda. Ispratio je mnoge generacije đaka i ostao mnogima zauvek najdraži nastavnik. Kažu da se sa njegovih časova nikad nije bežalo.

Profesor je geografije i osnivač naučnog projekta o kosmičkoj geografiji, a ostao je upamćen po tome da je svojim učenicima često pričao o zvezdama i kosmosu i sve to pokazivao u školskom planetarijumu koji je sam osnovao pri OŠ “Radica Ranković”.

Zbog njega i njegovog rada, ovo pomoravsko selo u više navrata su posetili sovjetski kosmonauti, od kojih je najpoznatiji German Titov, prvi čovek koji je slobodno lebdeo u svemiru. Lozovik od tada zovu „selom kosmonauta“. Nosilac je Diplome Jurija Gagarina, koja je dodeljena petorici znamenitih ličnosti u oblasti astronautike, a dodelila ju je Međunarodna fondacija sa središtem u Parizu. Najveće priznanje bio je poziv da poseti Zvezdani grad u Kalugi 1987. godine.

Umro je 2003 godine, a na večni počinak su ga ispratile stotine bivših učenika, prijatelja, rodbine i poštovalaca njegovog lika i dela.

U njegovu čast i danas ispred Osnovne škole „Radica Ranković“ u Lozoviku stoji avion koje je poklon Ratnog vazduhoplovstva JNA. O njemu je 2011 snimljen i dokumentarni film emitovan na RTS – u pod nazivom „Lozovik, selo kosmonauta.“